Λόφος Λυκαβηττού, οι παραλείψεις και τα κακώς κείμενα

Για την πανέμορφη θέα από τον Λυκαβηττό με το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου έχω γράψει και ανεβάσει φωτογραφίες σε αυτό το άρθρο. Αυτό που δεν έγραψα εκεί και που διαπίστωσα πολύ έντονα από πέρσι αλλά και φέτος, είναι το πόσο παρατημένος στον χρόνο και την τύχη του είναι όλος ο χώρος. Από εκεί δηλαδή που τελειώνουν τα σκαλοπάτια της Λουκιανού στο Κολωνάκι και αρχίζει το ανηφορικό μονοπάτι που θα σε οδηγήσει μέχρι το ψηλότερο σημείο στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, το εστιατόριο, τις δύο καφετέριες και φυσικά στη πανοραμική θέα προς την λεκανοπέδιο της Αττικής.

Θα αναφερθώ στα κακώς κείμενα, που δυστυχώς είναι αρκετά αλλά πρέπει να λέγονται, σχετικά με την πρόσβαση και την παραμονή στον βράχο του Λυκαβηττού, σε ένα δηλαδή από τα τουριστικότερα πλέον σημεία της Αθήνας.

Στον Λυκαβηττό ανεβαίνω από μικρό παιδί. Πιο μικρός με τους γονείς για την θέα από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου ενώ αργότερα περισσότερο για τις συναυλίες του και το άραγμα στους πέριξ χώρους με την θέα στην νυχτερινή Αθήνα.

Περιορισμός χώρου για το κοινό και τους τουρίστες

Φωτογραφικά ανέβηκα 2-3 φορές αρχές δεκαετίας 2000-2010 για να δοκιμάσω τη νέα μου ψηφιακή μηχανή και το τριπόδι φωτογραφίζοντας τη θέα προς τον Παρθενώνα και τον βράχο της Ακρόπολης με την πανέμορφη Πλάκα στα πόδια του. Οι περισσότερες από αυτές τις λήψεις έγιναν από τον δημόσιο ή κοινόχρηστο χώρο που έχει καταληφθεί εδώ και αρκετά χρόνια από μία καφετέρια.

Αυτός ο χώρος έδινε πρόσβαση σε αρκετό κόσμο που ήθελε να απολαύσει τη θέα προς τον Σαρωνικό και την Ακρόπολη (την καλύτερη θέα από τον Λυκαβηττό δηλαδή μιας και περιλαμβάνει το ηλιοβασίλεμα, τη θάλασσα, τους αρχαιολογικούς χώρους της Ακρόπολης και του Καλλιμάρμαρου, το Σύνταγμα) και που τώρα αναγκάζεται κυριολεκτικά να στριμωχτεί στο “μπαλκόνι” του Λυκαβηττού, στον χώρο δηλαδή μπροστά στην εκκλησία.

Πιο πάνω γράφω “στριμωχτεί” και ειλικρινά δεν ξέρω αν το στρίμωγμα οφείλεται στην στέρηση του παλαιότερα κοινόχρηστου χώρου από τη καφετέρια ή απλά από την ολοένα αυξανόμενη προσέλευση τουριστών στον Λυκαβηττό. Μπορεί και από τα δύο. Και μιλάω για αυξανόμενη χωρίς να έχω κοιτάξει στατιστικά στοιχεία επισκεψιμότητας, αν υπάρχουν, αλλά καθαρά εμπειρικά. Μετά λοιπόν την τελευταία επίσκεψη την δεκαετία ‘00, επέστρεψα στον βράχο το 2016 ενώ οι επόμενες επισκέψεις μου ήταν το 2022 και φέτος. Και το 2016 λοιπόν αλλά κυρίως το 2022 μου προκάλεσε μεγάλη εντύπωση ο αριθμός των τουριστών σε όλο το μονοπάτι ανάβασης στον βράχο.

Ειδικά την ώρα πριν το ηλιοβασίλεμα που ανεβαίνουν οι περισσότεροι για να αράξουν μέχρι να πέσει τελείως ο ήλιος, και που πραγματικά είναι συνήθως η ωραιότερη στιγμή της ημέρας, στο μονοπάτι αλλά και πάνω στο μπαλκόνι του Λυκαβηττού γίνεται το αδιαχώρητο ειδικά αν θες να κάτσεις στο πεζουλάκι που έχει περιμετρικά.

Social Media ή απλά ήρθε η ώρα;

Τι έχει κάνει τον Λυκαβηττό τόσο δημοφιλή τα τελευταία χρόνια; Είναι μόνο η πανοραμική 360° θέα σε όλο το λεκανοπέδιο; Μάλλον όχι γιατί αυτό υπήρχε και πριν. Είναι η γενική αύξηση του τουρισμού στην Ελλάδα; Δεν νομίζω αφού όλα τα χρόνια η Αθήνα είχε ούτως ή άλλως αρκετούς τουρίστες για να γεμίσουν το μικρό μονοπάτι και τον περιορισμένο χώρο στη κορυφή του λόφου και να απολαύσουν την μοναδική θέα της Ακρόπολης και του Παρθενώνα την ώρα που πέφτει ο ήλιος και ανάβουν σιγά σιγά τα φώτα της πόλης. Για μένα λοιπόν ξεκάθαρο ρόλο στην αύξηση της δημοτικότητας του Λυκαβηττού έχουν παίξει τα social media και κυρίως το Instagram μέσα από το οποίο αναδεικνύονται τα hot spots (για να μιλάμε και ελληνικά :) ) κάθε τουριστικού προορισμού όπως η Αθήνα.

Η νυχτερινή φωτογραφία που ακολουθεί ειναι τραβηγμένη από τον παλαιότερα δημόσιο χώρο, τώρα θα βρείτε την καφετέρια #2 (Canteen #2, με πράσινο χρώμα στην κάτοψη εδώ)

Όλα αυτά τα σχετικά με την ομορφιά του σημείου και την πανοραμική θέα τα έχω γράψει αρχικά στο φωτογραφικό αφιέρωμα στον λόφο του Λυκαβηττού που μπορείτε να βρείτε εδώ.

Θα χωρίσω το κείμενο μιλώντας στο πρώτο μέρος για τον πρόσβαση στον λόφο του Λυκαβηττού με τα πόδια, ακολουθώντας το μονοπάτι που αρχίζει εκει που τελειώνουν τα σκαλάκια της Λουκιανού. Στο δέυτερο αναφέρομαι στον χώρο στην κορυφή του Λυκαβηττού, που χαρακτηρίζω ως μπαλκόνι του Λυκαβηττού, με την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και την μοναδική θέα.

Πεταμένοι κάδοι σκουπιδιών στο μονοπάτι του Λυκαβηττού

Όσον αφορά στο μονοπάτι, θα διαπιστώσετε τους ατάκτως ερριμμένους διαλυμένους πράσινους κάδους σκουπιδιών σε διάφορα σημεία της διαδρομής. Επιπλέον, αν κατά της διάρκεια της διαδρομής προς την κορυφή και κυρίως στα ανώτερα τμήματα που έχει αρχίσει να φαίνεται η θέα, θέλετε λίγο να ξεκουραστείτε δεν θα βρείτε ούτε ένα παγκάκι ή καρεκλάκι.

Υπάρχει ένα ξύλινο αλλά είναι τόσο διαλυμένο που καλύτερα να μη το ρισκάρετε. Πραγματικά μου έκανε τρομερή εντύπωση που έχουν αφήσει αυτό το παγκάκι, θα δείτε φωτογραφίες, σε αυτή την ίσως και επικίνδυνη για το κοινό κατάσταση. Θα ήταν προτιμότερο να το είχαν αφαιρέσει τελείως. Αν δεν θέλετε λοιπόν να κάτσετε στην καφετέρια Πράσινη Τέντα, με τον ανάμεικτο χυμό στα 8 ευρώ, που βρίσκεται στην αρχή της διαδρομής με πάρα πολύ ωραία θέα, τότε η μόνη σας επιλογή είναι να κάτσετε κάτω στα τσιμέντα.

Συνεχίζοντας, στην διαδρομή αυτή θα βρείτε τα μισά σχεδόν φυτά και δέντρα είτε ξεραμένα είτε πεσμένα. Είναι ολοφάνερο πως ο καλλωπισμός και η φροντίδα των φυτών δεν ανήκει σε κανέναν από τον δήμο ή τον ΕΟΤ ή δεν ξέρω ‘γω ποιον άλλο. Αν υπάρχει κάποια υπεύθυνη υπηρεσία τότε απλά δεν ασχολείται με τον συγκεκριμένο χώρο. Βρήκα μία μαρμάρινη επιγραφή που αναφέρει πως η διαδρομή ολοκληρώθηκε το 1948 και φαίνεται πως έστω και για αστείο, κανένας δεν έχει ασχοληθεί από τότε! Μιλώντας και σήμανση και ενημερωτικές ταμπέλες, δεν θα βρείτε κάτι σχετικό.

Μηδαμινή ενημέρωση ή πινακίδες στα Αγγλικά

Τόσος κόσμος ανεβαίνει κάθε μέρα, τόσοι τουρίστες που προφανώς δεν μιλάνε ελληνικά, και κανένας δεν βρέθηκε να τοποθετήσει μια ενημερωτική πίνακα στα Αγγλικά, ούτε καν το όνομα της τοποθεσίας. Υπάρχουν 2 ταμπέλες, η μία είναι καλυμμένη τελείως από διάφορα διαφημιστικά κυρίως αυτοκόλλητα που κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να καθαρίσει και άλλη μία δείχνει πως προς τα εκεί είναι το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, στα Ελληνικά. Προσωπικά δεν είδα κάτι άλλο και ούτως ή άλλως αν υπάρχει, το νόημα είναι να βρίσκεται σε κάποιο εμφανές σημείο και όχι να την ψάχνει ο τουρίστας.

“Κίνηση” τις ώρες αιχμής στον Λυκαβηττό

Ανεβαίνοντας ακόμα πιο πάνω, θα διαπιστώσετε πως τις ώρες αιχμής, μία ώρα πριν το ηλιοβασίλεμα και μέχρι και μια ώρα μετά, το μονοπάτι φρακάρει. Μπορεί και να περιμένετε λίγη ώρα μέχρι να περάσουν αυτοί που κατεβαίνουν για να ανέβετε εσείς. Και δεν οφείλεται τόσο στα τουριστικά πλήθη όσο στο γεγονός πως τα φυτά, με τα οποία δεν ασχολείται κανείς, έχουν καταλάβει πάνω από το μισό μονοπάτι σε αρκετά του σημεία. Έτσι από εκεί που θα μπορούσαν να ανεβοκατεβαίνουν 5 άνθρωποι, χωράνε με το ζόρι δύο (ένα απο τα πολλά σημεία που φρακάρει ο κόσμος φαίνεται και στη φωτογραφία πιο κάτω). Μικρό το κακό θα μου πείτε. Αλλά σε κάποια σημεία το βράδυ, στην άκρη του μονοπατιού που δεν υπάρχει προστατευτικό κάγκελο μπορεί να είναι λίγο επικίνδυνα να γλιστρήσει κάποιος και να πέσει στο μικρό κενό.

Σκουριασμένα κάγκελα και σπουπίδια

Πιο πάνω και λίγο πριν φτάσουμε στην κορυφή, υπάρχουν δύο τρία σημεία με πραγματικά πανέμορφη θέα και …σκουριασμένα κάγκελα με σουρεαλιστική όψη! Ειλικρινά, δεν μπορούμε να καταλάβουμε το νόημα ύπαρξης τους, Βρίσκονται εκεί για δεκαετίες, και αν είχαν προστατευτικό ρόλο σίγουρα θα μπορούσε να είχε τοποθετηθεί κάτι πιο πρακτικό, που να ταιριάζει στο όλο τοπίο και όχι να το κάνει να φαίνεται σαν φυλακή!!!

Λίγο πριν την κορυφή, υπάρχουν κάποια σπασμένα σκαλοπάτια, κολώνες με μεταλλικά τμήματα που προεξέχουν, καλώδια σε κοινή θέα και άλλες μικρολεπτομέρειες… Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει και η εικόνα της μικροχωματερής, σημεία με αρκετά σκουπιδια που κανείς δεν ασχολείται να καθαρίσει…

Αράζοντας στο μπαλκόνι του Λυκαβηττού

Και καταφέραμε να φτάσουμε στο σημείο θέας, την κορυφή ή αλλιώς το μπαλκόνι του Λυκαβηττού. Πραγματικά 360° θέα, με αρκετές κολώνες βέβαια που δεν ταιριάζουν και τόσο. Είναι κινητής τηλεφωνίας, τηλεόρασης/ραδιοφώνου κλπ, δείτε τις φωτογραφίες και πείτε μου. Θα μπορούσαν να είναι κάπου αλλού, 5-10 μέτρα πιο πίσω και όχι φάτσα κάρτα στη μόστρα, εκεί που βλέπουμε την Ακρόπολη; Δεν ξέρω, ας το κοιτάξουν οι ειδικοί καλύτερα.

Αλλού ειναι πεταμένοι αλλού ειναι στριμωγμένοι

Στο μπαλκόνι του Λυκαβηττού λοιπόν διαπιστώσαμε πως λίγο πριν και λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα γίνεται χαμός από κόσμο που στριμώχνεται προκειμένου να απολαύσει απρόσκοπτα την θέα προς τον Παρθενώνα, τα καράβια που πηγαινοέρχονται από τον Πειραιά και την θάλασσα του Σαρωνικού.

Την προσπάθεια αυτή των τουριστών σίγουρα δεν την διευκολύνουν οι δύο κάδοι σκουπιδιών που βρίσκονται κολλητά στους μαρμάρινους πάγκους που κάθεται ο κόσμος, κλέβοντας από αυτούς 1-2 μέτρα που θα μπορούσαν αντί να φιλοξενούν κάδους σκουπιδιών να δέχονται τους στριμωγμένους τουρίστες.

Αναφέρομαι στο στενότερο και δημοφιλέστερο σημείο, λόγω της θέας που προσφέρει στην Ακρόπολη, του μπαλκονιού του Λυκαβηττού. Σίγουρα θα μπορούσαν αυτοί οι δύο κάδοι να είχαν τοποθετηθεί 5 μέτρα πιο πίσω αφήνοντας πολύτιμο χώρο στον κόσμο που προσπαθεί να απολαύσει τη θέα καθήμενος.

Μάλιστα ο ένας, τοποθετημένος το 2020, έχει και τασάκι ανοιχτό στο πάνω μέρος του. Ένα παιδάκι στο ύψος που βρίσκεται το τασάκι, έφαγε λίγη στάχτη στο πρόσωπο! Έτυχε βέβαια να φυσήξει την ώρα που πήγε και αυτό με τους γονείς του να δει την θέα. Η άτυχη στιγμή!

Όλα αυτά μου έκαναν τόση εντύπωση τη πρώτη μέρα που την επόμενη πήγα πρωί, για να έχει λιγότερο κόσμο, προκειμένου να τα φωτογραφήσω και να αποτυπώσω έτσι το μέγεθος της αδιαφορίας για ένα τόσο τουριστικό σημείο στο κέντρο της Αθήνας, την πρωτεύουσα της χώρας, ένα μηνά πριν έναρξη της τουριστικής περιόδου για το 2023.

Απολαύστε υπεύθυνα και γράψτε μου την γνώμη σας. Έχετε επισκεφτεί τον Λυκαβηττό πρόσφατα σε ώρα αιχμής; Θα μπορούσαν να έχουν γίνει πράγματα που να αναδείξουν την μοναδικότητα του σημείο με διαφορετικό τρόπο;

Το μπόνους

μου άρεσε τόσο πολύ η μονωτική ταινία στα κιάλια του Λυκαβηττού που προσπάθησα να περιγράψω και να αναλύσω το πως και το γιατί. Όπως θα διαπιστώσετε, δεν τα κατάφερα…

Αυτό είναι ένα έργο τέχνης. Ποιο; Μα αυτό εκεί, κάτω απ’ τον κερματοδέκτη που λέει πόσα να ρίξεις για να δεις την Αθήνα.

Ξεκινάμε από το πιο σημαντικό ίσως. Πως είναι τοποθετημένο με μονωτική ταινία! Σαν να χεις κόψει και να χεις κολλήσει τα νούμερα και τα γράμματα με το χεράκι σου, αλλά για να είσαι σίγουρος έχεις κοτσάρει και την μονωτική από πάνω να μη στα πάρει ο αέρας.

Πάμε μετά στα ευρώ (€). Υπάρχει στα 3 από τα 4 νούμερα, στο δεύτερο 1 λείπει.

Προχωράμε με το ίσον. Το πρώτο είναι στη μέση, το δεύτερο έχει ξεφύγει στα αριστερά, το τρίτο είναι στη μέση και το τέταρτο απλά δεν είναι ίσον, έχει μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο. Αν ήταν άνθρωπος θα είχε γίνει έντομο, επειδή είναι μαθηματικό σύμβολο έγινε κάτι σαν μείον.

Συνεχίζουμε με το νούμερο που δείχνει τα πόσα λεπτά. Εννοείται πως δεν υπάρχει στοίχιση αλλά αυτή τη φορά τα 2 είναι στραβά, σαν να χορεύουν. Το ένα “κοιτάει” αριστερά το άλλο δεξιά.

Και κλείνουμε με το καλύτερο, το έψιλον στη λέξη λεπτά. Ποιο έψιλον; Σωστά, έχει μεταμορφωθεί και αυτό σε τρία.

Και μη ξεχνάμε τη μονωτική ταινία, πολύ σημαντικό στοιχείο στο έργο καθώς είναι το μέσο που τα ενώνει όλα αυτά.

Πως μπόρεσε σε κάτι τόσο απλό να χωρέσει τόση τέχνη, μόνο ο καλλιτέχνης μπορεί να το εξηγήσει.
Καταζητείται, εεε, αναζητείται…

(Γενικά μια βόλτα στον Λυκαβηττό και ανάβαση με τα πόδια στην κορυφή του θα σε φέρει πιο κοντά στον σουρεαλισμό, μη την χάσεις.)

Φώτο γάλλερι… αυτή μας μάρανε

κείμενο/φωτογραφίες: Γιάννης Τσουρατζής